Các nhà khoa học châu Âu vừa công bố một nghiên cứu quan trọng, cho thấy khả năng xác định vị trí và quy mô các mỏ vàng nằm sâu dưới lòng đất thông qua phương pháp phân tích hóa học tiên tiến.
Nghiên cứu do Đại học Glasgow phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Môi trường các Đại học Scotland (SUERC) thực hiện, tập trung phân tích các khí bị mắc kẹt trong khoáng sulfide chứa vàng tại khu vực Scotland và Ireland.
Kết quả cho thấy, tất cả các mỏ vàng trong đai tạo núi Caledonia đều chứa heli có nguồn gốc từ lớp phủ Trái đất, chứng tỏ quá trình nóng chảy sâu trong lòng hành tinh đóng vai trò then chốt trong sự hình thành các mỏ vàng lớn.
Theo nhóm nghiên cứu, tỷ lệ đồng vị heli (3He/4He) phản ánh sự đóng góp đáng kể của các khí magma, qua đó khẳng định nguồn nhiệt và vật chất tạo vàng không xuất phát từ vỏ Trái đất như nhiều giả thuyết trước đây, mà đến từ lớp phủ. Phát hiện này giúp giải quyết một trong những tranh luận địa chất kéo dài nhiều thập kỷ trong giới địa chất về cơ chế hình thành các mỏ vàng quy mô lớn.
Nghiên cứu còn chỉ ra mối liên hệ giữa hàm lượng heli có nguồn gốc sâu, nhiệt độ của chất lỏng khoáng hóa và quy mô mỏ vàng. Điều này cho phép các nhà địa chất sử dụng phân tích đồng vị heli như một công cụ địa hóa học hiệu quả để đánh giá tiềm năng trữ lượng, từ đó giảm chi phí và rủi ro trong hoạt động thăm dò.
Các chuyên gia nhận định, trong bối cảnh giá vàng tiếp tục giữ vai trò là tài sản trú ẩn an toàn và nhu cầu kim loại chiến lược gia tăng, phát hiện trên có ý nghĩa quan trọng đối với ngành khai khoáng.
Sản lượng vàng khai thác trên toàn cầu hiện nay đạt khoảng 3.000-3.500 tấn mỗi năm. Tốc độ tăng sản lượng tương đối chậm và có xu hướng chững lại do các mỏ vàng có điều kiện khai thác thuận lợi ngày càng cạn kiệt, trong khi chi phí khai thác, yêu cầu về công nghệ cũng như các tiêu chuẩn môi trường và xã hội ngày càng khắt khe.
Hoạt động khai thác vàng toàn cầu hiện tập trung chủ yếu tại Trung Quốc, Australia và Nga, những nước dẫn đầu thế giới với sản lượng mỗi năm từ 300 đến gần 400 tấn, tiếp theo là Canada và Mỹ.
Tính chung trong lịch sử, tổng lượng vàng mà nhân loại đã khai thác ước khoảng 200.000-210.000 tấn, trong khi lượng vàng khai thác mới mỗi năm chỉ chiếm khoảng 1,5% tổng nguồn cung hiện hữu.
Nguồn cung tăng chậm là một trong những yếu tố then chốt giúp vàng duy trì vai trò là tài sản lưu trữ giá trị và công cụ trú ẩn an toàn trên thị trường tài chính toàn cầu.
Tính từ đầu năm 2025 đến nay, giá vàng đã ghi nhận mức tăng rất mạnh, trở thành một trong những tài sản có hiệu suất tốt nhất trên thị trường toàn cầu. Từ vùng dưới 3.000 USD/ounce hồi đầu năm, giá vàng hiện tăng hơn 40%, liên tục thiết lập các mặt bằng giá mới trong bối cảnh Fed bắt đầu chu kỳ nới lỏng tiền tệ, đồng USD suy yếu và rủi ro địa chính trị gia tăng.
Dòng tiền tìm kiếm tài sản trú ẩn, cùng với nhu cầu mua vàng bền bỉ từ các ngân hàng trung ương và nhà đầu tư dài hạn, đang tạo nền tảng hỗ trợ vững chắc cho xu hướng tăng của kim loại quý.
Trong ngắn hạn, các tổ chức phân tích cho rằng giá vàng có thể xuất hiện những nhịp điều chỉnh kỹ thuật khi tiến sát vùng đỉnh lịch sử, song xu hướng chủ đạo vẫn là đi lên. Nếu môi trường lãi suất thấp được duy trì và lạm phát tiếp tục neo cao, vàng được kỳ vọng sẽ duy trì trên vùng 4.200 USD/ounce và hướng tới những mốc cao hơn trong năm 2026.