Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc xin lỗi hàng chục nghệ sĩ và rút lại đơn kháng cáo trong vụ án kéo dài liên quan đến “danh sách đen văn hóa” vào những năm 2000.
Ngày 7/11, Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc (NIS) ra tuyên bố chính thức về vụ kiện liên quan đến “danh sách đen văn hóa” khét tiếng – chiến dịch bí mật dưới thời cựu Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung Bak (nhiệm kỳ 2008-2013) nhằm vào các nghệ sĩ chỉ trích chính phủ.
Theo thông cáo báo chí, NIS cho biết quyết định không kháng cáo phán quyết ngày 17/10 của Tòa án cấp cao Seoul (Hàn Quốc) để thể hiện sự tôn trọng, đồng thời đã thực hiện các thủ tục cần thiết với Bộ Tư pháp Hàn Quốc để rút đơn kháng cáo vào cùng ngày.
NIS cũng gửi lời xin đến đến những nghệ sĩ chịu tổn hại do “danh sách đen” gây ra: “Với quyết định từ bỏ kháng cáo này, chúng tôi hy vọng nỗi đau khổ của các nghệ sĩ bị ảnh hưởng có thể được xoa dịu phần nào. Chúng tôi chân thành xin lỗi những người phải chịu tổn hại về vật chất và tinh thần, cũng như công chúng nói chung”.
Cơ quan tình báo cam kết suy ngẫm kỹ lưỡng về những sai lầm trong việc lạm dụng và sử dụng sai thẩm quyền được người dân giao phó, từ đó khôi phục sự tin tưởng từ công chúng.
“Để đảm bảo những sự cố như vậy không tái diễn, các biện pháp không thể đảo ngược đã được thực hiện, bao gồm bãi bỏ bộ phận tình báo nội địa vào năm 2017, xóa thông tin an ninh nội địa vào năm 2020 và sửa đổi Đạo luật NIS nhằm cấm thành lập các tổ chức có khả năng can thiệp chính trị”, NIS nhấn mạnh.
Theo KBS, NIS đề cập đến vụ kiện bồi thường thiệt hại được khởi xướng vào tháng 11/2017, với nguyên đơn là 36 nghệ sĩ, bao gồm diễn viên Moon Sung Keun và phát thanh viên Kim Mi Hwa. Bị đơn là cựu Tổng thống Lee Myung Bak và cựu giám đốc NIS Won Sei Hoon.
Trong đơn kiện, các nguyên đơn cáo buộc bị tổn hại về tâm lý và tài chính khi đột ngột bị đưa vào “danh sách đen” do NIS lập ra và quản lý. Mục đích của chiến dịch bí mật và mờ ám này là để loại bỏ một bộ phận nghệ sĩ khỏi các nền tảng công cộng trong giai đoạn ông Lee cầm quyền.
Tổng cộng có 82 cá nhân bị đưa vào “danh sách đen” – bao gồm Lee Oi Soo, Jo Jung Rae, Jin Jung Kwon, Moon Sung Keun, Myung Kye Nam, Kim Min Sun, Lee Chang Dong, Park Chan Wook, Bong Joon Ho, Kim Mi Hwa, Kim Gu Ra và nhiều nhân vật quan trọng khác trong lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa – vì tội phản đối chính sách của chính phủ.
Phiên tòa sơ thẩm không lâu sau đó phán quyết cựu Tổng thống Lee Myung Bak và ông Won Sei Hoon phải chịu trách nhiệm bồi thường, nhưng phủ nhận trách nhiệm nhà nước với lý do thời hiệu khởi kiện đã hết.
Tuy nhiên, phán quyết ngày 17/10 của tòa cấp cao đã đảo ngược phán quyết cũ, yêu cầu nhà nước bồi thường 5 triệu won (3.430 USD) cho mỗi nguyên đơn.
Sau lời xin lỗi của NIS, người đẹp Giày thủy tinh Kim Gyu Ri chia sẻ cảm xúc trên mạng xã hội: “Cuối cùng, phán quyết đã được xác nhận. Tôi chịu đựng nhiều năm rồi. Thành thật mà nói, chấn thương này nghiêm trọng đến mức chỉ cần nghe đến từ ‘danh sách đen’ thôi cũng đủ khiến tôi hoảng loạn”.
Cô tiết lộ vào giai đoạn đỉnh điểm của chiến dịch danh sách đen, cô được đồng nghiệp cảnh báo văn phòng của NIS được thành lập trong khu phố cô sống.
Theo nữ diễn viên, cô phát hiện có người lạ mặt lảng vảng trước nhà cô nhiều ngày, còn nhận những cuộc điện thoại bí ẩn khi tham dự lễ trao giải và bị hủy hợp đồng đóng phim vào phút chót.
Cô tuyên bố từng nhận được lời đe dọa giết người nếu không giữ im lặng, còn bị nghe lén điện thoại trong thời gian đó.
“Họ nói đã xin lỗi, nhưng xin lỗi ai? Vết thương vẫn còn đó và tôi chỉ cảm thấy trống rỗng. Dù sao thì tôi vẫn hoan nghênh quyết định rút đơn kháng cáo”, cô bày tỏ.
Đây không phải lần đầu chính quyền Hàn Quốc đối mặt với vụ kiện liên quan đến “danh sách đen” nghệ sĩ.
Theo The Korea Herald, vào đầu năm 2017, cựu Bộ trưởng Văn hóa Cho Yoon Sun và cựu Chánh Văn phòng Kim Ki Choon bị buộc tội lạm dụng quyền lực và cưỡng ép. Họ bị cáo buộc là chủ mưu lập ra danh sách đen, cũng như loại trừ một cách có hệ thống các nghệ sĩ hoặc nhân vật văn hóa bị coi là chỉ trích chính phủ của cựu Tổng thống Park Geun Hye (nhiệm kỳ 2013-2017) khỏi chương trình hỗ trợ của nhà nước.
“Danh sách đen” dưới thời bà Park có đến gần 10.000 người, bao gồm tác giả Han Kang (nhà văn thắng giải Nobel) và đạo diễn Park Chan Wook (người đứng sau thành công của Oldboy, Cô hầu gái, Quyết tâm chia tay…).
Sau khi Cho và Kim bị bắt về tội hình sự, tổng cộng 461 nghệ sĩ đệ đơn kiện dân sự lên tòa án, yêu cầu chính phủ, bà Park và hai cựu trợ lý bồi thường một triệu won (873 USD theo mệnh giá lúc bấy giờ) cho mỗi người.
Bộ Văn hóa Hàn Quốc cũng công khai xin lỗi vì sự tồn tại của “danh sách đen” khiến nghệ sĩ không được chính phủ hỗ trợ, đồng thời thừa nhận có tồn tại nỗ lực mang tính hệ thống nhằm loại bỏ những người phản đối bà Park.